باغ سنگی

سال 1340 بود که اصلاحات ارضی انجام شد. در این میان، بسیاری زمین‌های‌شان را از دست دادند. از جمله افرادی که قسمت اعظمی از زمین‌هایش را از دست داد درویش خان اسفندیارپور بود. او دست به حرکتی اعتراضی زد و درختان خشکیده باغش را با سنگ تزیین کرد. درویش‌خان اسفندیارپور زمانی که این کار را انجام می‌داد نمی‌دانست روزی از سراسر جهان برای بازدید و عکاسی از این باغ راهی سیرجان می‌شوند.

کشاورزی برای درویش خان اسفندیارپور نه خودکفایی آورد و نه ثروت. برخوردهای دولتی نیز او را تحت فشار قرار داد و مجنونی را پیشه زندگی‌اش قرار داد. او دل به کوه و صحرا سپرد. می‌گویند در یکی از همین روزها، درویش خان اسفندیار خواب‌نما می‌شود و تخته سنگی را زیر سرش پیدا می‌کند. بعد از برگشتن به خانه آن قطعه سنگ را با سیم‌های تلگراف به درخت‌های اطراف می‌آویزد. رفته رفته باغی از سنگ دور تا دور چادرش شکل می‌گیرد.

در باغ سنگی سیرجان، موارد عجیب و غریب متعددی به چشم می‌خورد. از جمله این موارد عجیب می‌توان به سوراخ سنگ‌ها و وزن سنگین سنگ‌ها اشاره کرد. برخی از این سنگ‌ها چنان بزرگ‌اند که امکان جابجایی آن توسط یک فرد دور از ذهن است. هم‌چنین سنگ‌ها با چنان مهارتی سوراخ شده‌اند که انگار با دستگاه این کار انجام شده باشد. به طور قطع می‌توان گفت درویش خان اسفندیارپور با مهارت و تکنیک‌های ویژه‌ای اقدام به برپایی این باغ کرده، تکنیک‌هایی که البته با خود به گور برده. گفتنی است زمانیکه بعد از مرگ او یکی از درخت‌ها فرو ریخت، چند مرد به زحمت‌ توانستند این درخت را برپا کنند.

از آنجا که باغ سنگی در طی سالیان دراز ساخته شده، احتمالا هرکدام از درختان معنای خاصی برای درویش خان اسفندیارپور داشته است. مثلا در زمان سربازی نوه‌اش سنگی که نشان دهنده سر تراشیده بوده را به درختی آویزان کرد و هرکدام از درختان دیگر خودشان نماینده مفهومی خاص بودند. درویش خان در سن 90 سالگی در سال 1386 در باغ سنگی جان باخت و در همان باغ به خاک سپرده شد. درست است که باغ سنگی مورد توجه مردم جهان قرار گرفت اما بی توجهی مسئولین به آن، این باغ را در معرض خطر جدی قرار داده است.

جالب است بدانید زندگی درویش خان دوبار به صورت فیلم درآمد و فردی به نام پرویز کیمیاوی این فیلم‌ها را کارگردانی کرد. نخستین فیلم در سال 1350 ساخته شد که خود درویش خان بازیگری آن را به عهده گرفت. 23 سال بعد، در سال 1373، فیلم دوم توسط همین کارگردان منتشر شد که در واقع مستندی از باغ سنگی را به نمایش گذاشت. نام این مستند پیرمرد و باغ سنگی بود. بعد از انتشار این مستند مسئولین، استانداری و میراث فرهنگی برای حراصت از باغ سنگی قول هایی دادند.