از پلیس راه سیرجان و از مسیر دوراهی نجف شهر به سمت جنوب ، به ترتیب از روستای ابراهیم آباد رضوی ، دوراهی ایزدآباد و دهستان ملک آباد عبور می کنید و به روستای دارستان میرسید.
هنوز به خانه های مسکونی روستا نرسیده اید که از لابلای درخت ها ناخودآگاه گوشه ی چشم راست شما متوجه چیزی می شود ، جایی در فاصله دو کیلومتری که تپه ی سنگی و سفید رنگی به نام بی بی دن خودنمایی می کند.
بی بی دن ، پیش از اینکه بعنوان یک تفرجگاه برای بومی ها محسوب شود ،مکانی مقدس است که پیرامون آن افسانه هایی نیز از پیشینیان در نقل و قول ها و اذهان باقی است.
افسانه ها و عقاید در مورد بی بی دن
تعدادی اعتقاد دارند که بی بی دن ، بی بی هور و بی بی نور { که آنها نیز دو تپه سنگی جداگانه در فاصله ای دورتر هستند } سه دختر از احفاد موسی بن جعفر ع هستند که برای فرار از شیعه کشی حاکمان زمان خود ، به این سه مکان پناه آورده اند.
کسانی که چنین باوری دارند ، برای این ادعا به گفته چند کشاورز بومی هم استناد می کنند که شب هنگام در حوالی بی بی دن موقع آبیاری ، متوجه ( روح یا جسم ) سه زن چادر سفید شده اند که با درخشش ویژه ای به داخل بی بی دن رفته اند و دوتای دیگر آنها از بی بی دن خارج و به مجدداً از همان مسیری که آمده بودند به سوی بی بی هور ، بی بی نور برگشته اند.
_
نظریه تاریخی در مورد بی بی دن
علیرغم همه گفت و شنودها و حرف و حدیث هایی که در مورد بی بی دن وجود دارد ، نظر مرحوم علی اکبر بختیاری که دستی در نگارش تاریخ سیرجان داشتند حائز توجه است که چند سال قبل در ستون برگی از تاریخ سیرجان ، نشریه نگارستان سیرجان نوشت:
در اسامی روستاهای عهد باستان بی بی هور – بی بی نور و بی بی دن سه تپه سنگی سفید نزدیک به هم هستند که در غرب دارستان واقع شده اند. حال نیز زیارتگاه مردم آن حدود می باشند.
در سیرجان آشی که تمام حبوبات را شامل می شود ” هفت جنس” بنام آشِ بی بی هور ، بی بی نور ، بی بی دن می پزند و به مردم می دهند.
احتمالاً معابد ( اهور مزدا ـ مهر ـ ناهید ) بوده اند که در زمان هخامنشیان و پارتیان پرستش می شده اند. هور نامی است از نام های آفتاب مانند: خور ، خورشید ، مهر و سور.
کلمه دَن نیز به معنی فریاد و غوغای به نشاط و اسم مصدر از دنیدن است.
از اینجا معلوم می شود که جایگاه سه معبد بوده و مغان در آنجا جشن بر پا میکرده و به زمزمه می پرداخته اند.
_
بی بی دن نیاز به کاوشگری های باستان شناسی دارد
در سمت غرب این تپه سنگی شکاف بزرگ و عمیقی به چشم میخورد که تا حدود چهل سال قبل معبر تنگ اما نسبتا ًقابل اطمینانی برای ورود به درون بی بی دن محسوب می شده است و افرادی که به درون این تپه دست یافته اند از وجود اطاقکی سنگی و پله های تراشیده شده از سنگ که به سمت بالا میرفته است ، خبر داده اند.
این شکاف اکنون سالهاست که در اثر حوادث طبیعی مانند زمین لرزه ها و.. مسدود شده است.
وجود سنگری سنگی در قسمت شمالی بی بی دن این باور را قوّت می بخشد که این مکان قابلیت نگهبانی و دژ بودن را دارا بوده است لذا بعید نیست که در درون آن اجناسی گرانبها و ارزشمند نگهداری می شده که پاسداری از آنها در برابر غارتگران مستلزم ساخت سنگر بوده است.